Zabytki architektoniczne Krakowa

Zespół architektoniczno-urbanistyczny starego Krakowa zaliczany jest do grona najważniejszych zabytków dziedzictwa kulturowego w Polsce i na świecie. Stare Miasto w Krakowie zaliczane było do najwyższej w skali krajowej „0” klasy zabytków. Historyczne centrum Krakowa znajduje się obecnie na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Aktem, który przyczynił się do powstania tego zabytkowego zespołu, był przywilej lokacyjny wydany dla Krakowa w 1257 roku. Wkrótce po wydaniu przywileju przystąpiono do rozplanowania miasta według zasad prawa magdeburskiego. Podstawą nowego planu był układ szachownicowy, w którym ulice miasta przecinają się pod kątem prostym, tworząc regularne kwartały. Centralnym punktem Krakowa stał się Rynek, którego wielkość ustalono jako 4 na 4 sznury krakowskie (w przybliżeniu 200 x 200 m). Wytyczono po 3 ulice odchodzące od każdej z pierzei rynkowych, z wyjątkiem pierzei wschodniej, przy której istniał już kościół Mariacki, zaburzając nieco regularność układu. Za kościołem wyznaczono rynek pomocniczy, dziś zwany Małym. Pozostałe nieregularności wynikały z konieczności łączenia istniejących wcześniej grodów i osad kościelnych – np. ulica Grodzka, odchodząca od Rynku pod nieregularnym kątem prowadziła prosto do osady Okół i dalej na wzgórze wawelskie, a ulicę Bracką zakrzywiono w kierunku kościoła Franciszkanów. Kwartały miasta wyznaczane przez siatkę ulic dzielono na działki zwane kuriami, które przydzielano mieszczanom pod budowę domów. Kurie po niedługim czasie dzielono na pół, tworząc w ten sposób działki półkuryjne, będące dziś podstawą układu zabudowy starego Krakowa. Plan urbanistyczny Krakowa nie był zmieniany przez kilka następnych stuleci, dzięki temu zachował się do naszych czasów, pełniąc dziś funkcję centrum współczesnego miasta. Począwszy od XIII wieku Kraków otaczał się wałami i murami obronnymi, a w ich obrębie wznoszono kamienice, kościoły i pałace. Informacja pochodzi ze strony http://pl.wikipedia.org/wiki/Architektura_Krakowa, na której mogą Państwo zapoznać się również z rysem historycznym przedstawiającym rozwój sztuki architektonicznej Krakowa. Zdjęcia prezentowane w poniższej galerii zostały wykonane przez Dawida Rychtę.

---